ارزیابی تاثیر اقلیم بر عملکرد محصولات صادراتی باغی ایران

اقلیم تأثیر مستقیم و غیر مستقیمی بر میزان رشد و عملکرد محصولات کشاورزی دارد. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی تاثیر اقلیم بر عملکرد محصولات صادراتی باغی کشور در غالب مدل سازی آماری و پیش بینی عملکرد آنها بر مبنای عناصر اقلیمی می باشد. به این منظور ابتدا عملکرد داده های کشاورزی بررسی و نوع کشت آبی چهار محصول باغی انگور، گردو، سیب و زردآلو در مراکز استان ها با توجه به بیشترین توزیع فضایی و کامل بودن داده ها در یک دوره آماری 9 ساله انتخاب شد. در همین راستا داده های اقلیمی 31 ایستگاه سینوپتیک براساس تقویم زراعی از سال 1376 تا 1384 بر مبنای دسترسی به داده های میزان عملکرد در نظر گرفته شد. با توجه به نتایج همبستگی فضایی بیشترین میزان همبستگی عملکرد انگور با میانگین رطوبت نسبی اکتبر (72/0)، عملکرد گردو با حداقل دمای ژانویه (53.-)، عملکرد سیب با حداکثر دمای ماهانه اکتبر (0.45-) و بیشترین همبستگی فضایی عملکرد زردآلو نیز با حداقل دمای نوامبر (0.38-) می باشد. در ادامه مدل رگرسیون موزون جغرافیایی با داده های مستقل اقلیمی حاصل از همبستگی فضایی برای هر یک از محصولات باغی مورد مطالعه به منظور استخراج مدل های اولیه برای پیش بینی مکانی میزان عملکرد محصولات اجرا شد. مدل بهینه عملکرد انگور 6/68% تغییرات عملکرد انگور را با بیشینه جایگیری در نیمه جنوبی کشور، مدل بهینه عملکرد گردو 7/50% تغییرات عملکرد گردو را بیشینه جایگیری در جنوب و جنوب غرب کشور، مدل بهینه عملکرد سیب 3/47% تغییرات عملکرد سیب را با بیشینه جایگیری در شمال غرب و شمال شرق کشور و مدل بهینه عملکرد زردآلو 27% تغییرات عملکرد زردآلو را بیشینه جایگیری در شمال شرق کشور توجیه می کند.